Kimyasal Maddeler Kısırlık Nedeni Olabilir
Oyuncak, temizlik maddesi, şampuan, ambalaj ve günlük yaşamda sık kullandığımız pek çok üründe yer alan kimyevi maddeler çocuklarda gelişme geriliği, hiperaktivite, obezite; yetişkinlerde ise kısırlık ve çeşitli kanser türlerine neden olabiliyor. Bunun başlıca nedenleri arasında içeriklerindeki “endokrin karıştırıcı/jammer” olarak adlandırılabilecek hormon bozucu maddeler yer alıyor. Memorial Etiler Tıp Merkezi Endokrinoloji Bölümü Uzmanları, endokrin bozucular ve korunma yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Tüm vücut dengesini alt üst ediyor
İnsan sağlığı ve neslinin devamı metabolizma, büyüme-gelişme, zihinsel fonksiyonlar, bağışıklık sistemi ve üreme için hayati rolleri bulunan hormon ve benzeri sinyal taşıyıcı maddelerin kusursuz çalışmasına bağlıdır. Endokrin ve nöroendokrin sistemler olarak bilinen ve vücut içinde bir noktadan diğerine sinyal ileten ağlarda herhangi bir sebeple karışıklığa yol açan kimyasal maddelere ise “endokrin karıştırıcı” adı verilmektedir. Radyofrekans iletiminin bozulmasına yol açan “jammer”lara benzetebilecek bu maddeler moleküler düzeyde sinyal taşıyıcı maddeleri algılayan sabit sensörleri geçici olarak köreltmek ya da bu sensörleri kandırarak aşırı uyarmak suretiyle etki gösterir.
Yaşamsal kodları yani DNA’yı etkiler
Hormon ve benzeri moleküller dolaşımda genellikle bir kargo proteinine bağlı halde taşındıklarından bu proteinlerin yapısını ve miktarını değiştiren kimyasal maddeler de sinyal iletimini bozabilir. Diğer taraftan, bazı kimyasal maddeler ise hormonların üretimi ya da aktive/deaktive olmasına karışarak endokrin sistemlerde arızaya yol açabilmektedir. Bazı sensörler ise sabit değil de hareketli olduğundan bağladıkları hormonları (sensör-hormon ilişkisi birleşen lego parçalarına benzer) doğrudan DNA’ya taşımak suretiyle bu moleküllerin yaşamsal kodlara erişmesini sağlayabilmektedir.
Günlük yaşamda sıkça karşılaşıyoruz
Bir hayvana ait hormon başka bir hayvan türüne toksik etki gösterebileceği gibi bitkisel hormonlar da farklı yollardan insan ve hayvanlara ulaşarak istenmeyen etkilere yol açabilir. İlaç endüstrisince üretilen sentetik hormonlar, kimya endüstrisinde kullanılan kimyasal ajanlar ve yan ürünler de endokrin sistemleri bozabilmektedir. Gelişme geriliği, dikkat dağınıklığı, hiperaktivite, entellektüel becerilerde azalma, erken ya da geç ergenliğe girme, obezite, iştahsızlık gibi yeme davranış bozuklukları, sperm sayı ve kalitesinde bozukluk-kısırlık, tiroit hormon yetersizliği, iskelet anormallikleri, yorgunluk, sık hasta olma, erken yaşlanma ve hatta bazı tür kanserlerle ilişkili olduğundan neredeyse çoğu bilim adamının şüphe duymadığı bu kimyasal ajanlara akla gelebilecek her ortamda, kullanılan çoğu malzemede (ambalaj, boya, oyuncak vs) ve hatta gıda maddelerinde (zirai kalıntılar, katkı maddeleri vs) rastlamamak/maruz kalmamak neredeyse imkansızdır.
Bu maddelere dikkat!
Tanımlanmış bine yakın endokrin bozucu arasında; ev ortamında bulunanlar aletler, yapı/izolasyon malzemeleri, mefruşat, mobilya ve temizlik ürünleri, kozmetikler, şampuan, losyon ve sabun gibi kişisel bakım ürünleri, gıda katkı maddeleri, plastik ve lastik ürünleri, haşere ve böcek öldürücüler, dezenfektanlar ve antimikrobik ürünler, tutkal, boya, ahşap ürünlerinde kullanılan yüzey koruyucular, çözücüler, alev almayı önleyecek kimyasallar, metalurjide kullanılan ürünler, fitoöstrojenler, flavinoidler, fenolik asitler ve hastane ortamında özellikle laboratuvarda kullanılan kimyasallar sayılabilir.
Alınması gereken önlemler
- Bu kimyasal maddelere karşı bilinç daha çocukluk döneminde verilecek eğitimle artırılmalı
- Hava, su kaynakları, bitki örtüsü ve yaşam alanlarımızdan uzakta dahi olsalar başka canlıların doğal ortamlarının korunmasına (endüstriyel atıkların filtrelenmesi gibi) özen gösterilmeli
- Çocuk sahibi olmayı planlayan çiftlere, hamileler ve yeni annelere eğitim verilmeli
- Dayanıklı tüketim malzemeleri, ev ortamında kullanılan ürünler alınırken bilinçli davranılmalı
- Sebze ve meyvelerin tarımsal ilaçlardan arınmış olmasına özen gösterilmeli, gerekli durumlarda evdeki musluklarda filtre kullanılmalı
- Gıda maddeleri ile temas halinde olan plastik ve benzeri petrokimyasallardan üretilmiş kaplar, ambalajlar bilinçli seçilmeli
- Cam şişede sular tercih edilmeli
- Kaynağı ve içeriği bilinmeyen bitkisel karışımlar sağlık profesyoneline danışılmadan tüketilmemeli, bilinmeyen mantarlar toplanıp yenmemeli
- Bebek ve çocukların normal gelişim gösterip göstermedikleri mutlaka izlenmeli
- Erken veya geç ergenlik belirtisi gösteren, hızla ve aşırı kilo alan çocuklar hekim muayenesinden geçirilmeli
- Şüpheli gölet ve su birikintilerine yüzmek ve serinlemek amacıyla girilmemeli
- Kullanılmayan deterjan, temizlik sıvıları ve ilaçlar (Örneğin doğum kontrol hapları, hormon içeren ilaçlar) lavabo, klozet gibi alanlara dökülmemeli
- Sinek kovucu olarak doğal uçucu yağlar (lavanta, okaliptus, limon, nane gibi) tercih edilmeli
Güncellenme Tarihi: 02 Ağustos 2014 | Yayınlanma Tarihi: 02 Ağustos 2014 |
Benzer Sağlık Rehberleri
Kategoriler
- Acil Servis
- Ağız ve Diş Sağlığı
- Ağrı Polikliniği (Algoloji)
- Akupunktur Merkezi
- Alerji Hastalıkları
- Androloji
- Anestezi ve Reanimasyon
- Ayak Sağlığı Merkezi
- Bakteriyoloji ve Mikrobiyoloji
- Baş Ağrısı Merkezi
- Beslenme ve Diyet
- Beyin ve Sinir Cerrahisi (Nöroşirürji)
- Biyokimya
- Böbrek Nakli Merkezi
- Check Up Merkezi
- Çocuk Allerjisi
- Çocuk Cerrahisi
- Çocuk Endokrinolojisi
- Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları
- Çocuk Ergen ve Ruh Sağlığı (Çocuk Psikiyatrisi)
- Çocuk Gastroenterolojisi
- Çocuk Göğüs Hastalıkları
- Çocuk Hematolojisi
- Çocuk Kardiyolojisi
- Çocuk Kemik İliği Nakli Ünitesi
- Çocuk Nefrolojisi
- Çocuk Nörolojisi
- Çocuk Onkolojisi
- Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Pediatri)
- Çocuk Ürolojisi
- Çocuk ve Genç Sporcu Sağlığı Merkezi
- Deri ve Zührevi Hastalıkları (Dermatoloji)
- Doku Tipleme ve İmmünoloji Laboratuvarı
- Elekta Versa HD SIGNATURE
- Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları
- Endometriozis Merkezi
- Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
- Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi
- Evde Bakım Hizmetleri
- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
- Füzyon Prostat Biyopsi
- Gastroenteroloji
- Genel Cerrahi
- Genel Yoğun Bakım
- Genetik Kanser Polikliniği
- Genetik Laboratuvarı
- Girişimsel Nöroradyoloji
- Girişimsel Radyoloji
- Göğüs Cerrahisi
- Göğüs Hastalıkları (Akciğer Hastalıkları)
- Göz Hastalıkları
- Havacılık Tıp Merkezi
- Hematoloji
- İç Hastalıkları (Dahiliye)
- İnme ve Beyin Hasarı Rehabilitasyon Merkezi
- İştahsız Çocuk Polikliniği
- Jinekolojik Onkoloji (Kadın Kanserleri)
- Kadın Hastalıkları ve Doğum
- Kalp ve Damar Cerrahisi (KVC)
- Karaciğer Nakli Merkezi
- Karaciğer-Pankreas-Safra Kesesi ve Yolları (HPB) Merkezi
- Kardiyoloji
- Kas ve Sinir Hastalıkları Merkezi (Nöromusküler Hastalıklar)
- Kat ve Triaj Hekimliği
- Kemik İliği Nakli Merkezi (Kök Hücre Nakli Merkezi)
- Kemoterapi (Tıbbi Onkoloji)
- Kolorektal Cerrahi Merkezi(Sindirim Sistemi Ameliyatları)
- Koroner Yoğun Bakım Ünitesi
- Kozmetik Dermatoloji (Kozmetoloji)
- Kulak Burun Boğaz Hastalıkları
- KVC Yoğun Bakım Ünitesi
- Liyezon Psikiyatrisi
- Meme Cerrahisi
- Meme Sağlığı Merkezi
- Mezoterapi
- Mikrobiyoloji Laboratuvarı
- Nefroloji
- Nöroloji
- Nükleer Tıp
- Obezite Cerrahisi Merkezi
- Obezite Tanı ve Tedavi Merkezi
- Omurga Sağlığı Merkezi
- Onkoloji Merkezi
- Onkolojik Cerrahi Merkezi
- Organ Nakli Merkezi
- Ortopedi ve Travmatoloji
- Pedagoji (Çocuk ve Ergen Psikolojisi)
- Pediatrik Hematoloji
- Pediatrik Onkoloji
- Perinatal Tanı ve Tedavi Merkezi (Riskli Gebelikler)
- Perinatoloji (Yüksek Riskli Gebelik)
- PET/CT
- Proktoloji Merkezi (Hemoroid ve Anorektal Hastalıklar Ünitesi)
- Psikiyatri
- Psikoloji (Klinik)
- Radyasyon Onkolojisi (Radyoterapi)
- Radyoloji
- Radyonüklid Tedavi Ünitesi
- Robotik Böbrek Nakli Merkezi
- Robotik Cerrahi Merkezi
- Robotik Rehabilitasyon Merkezi
- Saç Ekimi
- Solunum Terapisi Merkezi (Nefes Terapisi)
- Tanısı Konulamayan Hastalıklar Merkezi
- Tıbbi Onkoloji (Kemoterapi)
- Tomosentez
- Transfüzyon Merkezi
- TrueBeam
- Tüp Bebek (IVF) ve Üreme Sağlığı Merkezi
- Ürojinekoloji (Kadın Üroloji Merkezi)
- Üroloji
- Yara Analizi ve Tedavi Merkezi
- Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi
Son Haberler
- Fransız Turistin Havuz Kazası Mutlu Bitti
- AVUSTURYA’DA 2 AYLIK ÖMRÜN KALDI DENİLDİ TÜRKİYE’DE İYİLEŞTİ
- Memorial Bahçelievler Gebelik ve Doğuma Hazırlık Kursu Başlıyor
- KALP YOGASI İLE KALP SAĞLIĞINIZI KORUYUN
- HAMİLELİK YOGASI İLE HEM GEBELİĞİN HEM DOĞUMUN KEYFİNİ ÇIKARIN